فلسفه
کلام
اخلاق
مهدويت

تاثیر اندیشه فلسفی ابوالبرکات بغدادی بر نیوتن

فیزیک با کتاب اصول ریاضی فلسفه طبیعی نیوتن پا به عرصه وجود می گذارد. در این کتاب نیوتن برخی از آرای فلسفی پیشینیانش را بدون ارائه ادله فلسفی می پذیرد . او در بقیه کتاب این آرای فلسفی را در کنار ریاضیات(بیشتر هندسه) زمان خودش به کار می گیرد تا مسائل مختلف فیزیکی (عمدتا نجومی ) را حل و محاسبه کند. او در آرای فلسفی اش از ابوالبرکات بغدادی تاثیر پذیرفته است که در این مقاله به دو مورد آنها اشاره می کنیم.

زندگی و تفکرات ژان پل سارتر نگاهی به سرگذشت و تفکرات فیلسوف بزرگ غرب

ژان پل سارتر هرچند که زندگی پر فراز و نشیبی داشته است و تفکراتش نیز در برهه ای از زمان دچار تغییراتی شده است، اما همچنان به عنوان فیلسوفی بزرگ و نام آشنا در تاریخ فلسفه ی غرب می درخشد و آثارش هنوز روشنی بخش بسیاری از نو اندیشان غربی و غیر غربی است. برای آشنایی با زندگینامه و تفکرات این بزرگ فیلسوف اگزیستانسی با ما در این مقاله همراه شوید.

هرمنویتیک و هستی و زمان هایدگر مساهمت هایدگر از جهت طرح علم هرمنویتیک در هستی و زمان

به همان سان که دیلتای به علم هرمنویتیک در افق طرح خودش برای یافتن نظریه ای از حیث تاریخی جهت دار در خصوص روش « علوم انسانی» توجه کرد، هایدگر نیز از کلمه ی « علم هرمنویتیک» در متن طلب بزرگ ترش برای هستی شناسی « بنیادی» تر استفاده کرد. می توان گفت که هایدگر از دعاوی Leben [ زندگی] در برابر Geist [ روح] در سنت آن دو فیلسوف بزرگ زندگی، نیچه و دیلتای، دفاع کرد ولیکن با شیوه ای متفاوت و در سطحی متفاوت. هایدگر، مانند دیلتای، خواستار روشی شد که زندگی را برحسب خود زندگی منکشف می کرد. او در هستی و زمان ( 1927) از مقصود دیلتای در خصوص فهم زندگی از بطن خود زندگی با تأیید نقل قول کرد

تأویل و کاربرد «نظریه مراتب وجود» در معماری

نظریه مراتب وجود جایگاه هر پدیده ای را در عالم هستی مشخص می کند. به کمک این نظریه می توان مرتبه وجودی هر چیزی را، از حالت انسان گرفته تا یک اثر هنری و معماری، یا یک نظریه علمی و اجتماعی و یا هر چیز دیگری مورد تأمل و تفحص هستی شناسانه قرار داد. این نظریه بر پایه های بسیار مستحکم و معتبر حکمت باستان و حکمت اسلامی بنا نهاده شده است. حکمتی که ابن سینا، ابن عربی، سهروردی و سر آخر حکیم متاله و بزرگ ایرانی ملاصدرا آن را انسجام و نظم بی نظیری داده اند و آن را مکتب «اصالت وجود» نامیده اند که بعدها به «حکمت متعالیه» مشهور گردیده وتوجه عموم متفکران اسلامی را به خود جلب کرده است

زيبايى شناسى در فلسفه اسلامي

فيلسوفان بزرگ مسلمان، اثرى كه منحصراً به زيبايى شناسى بپردازد، تأليف و تصنيف نكرده اند. با اين حال، نوشته هاى آنها به موضوعاتى اشاره دارد كه ممكن است فيلسوفان معاصر، آن موضوعات را تحت عنوان زيبايى شناسى بررسى كنند. ماهيت زيبايي ضمن مباحثى درباره ارتباط خداوند و صفات او با افعالش، از سوى فيلسوفان مسلمان مورد توجّه قرار گرفته است اين مباحث با الهام از منابع نوافلاطونى؛ همچون الاهيات شبه ارسطويى ارسطو، مجموعه اى مبتنى بر انئادهاي فلوطين، شكل گرفته است. هم چنين در آثار متأثر از فن خطابه و شعر ارسطو، به ملاحظاتى درباره زيبايى هنرى و خلاّقيت پرداخته شده است و فيلسوفان مسلمان، برخى از ديدگاه هاى افلاطون درباره ادبيات و محاكات، به ويژه ديدگاه هايى را كه در [كتاب] جمهورى بيان شده، اخذ كرده اند.

حُدوث و قِدَم در هستی شناسی و جهان شناسی

حدوث در لغت به معنی رخ دادن و روی دادن رویدادی تازه و نیز به معنی پدید آمدن و پیدا شدن امری تازه و نو و مفهوم مقابل آن قِدم است. در اصطلاح فلسفه و کلام، حدوث و قدم، اصطلاحی است مشترک در دو حوزه: یکی، حوزه ی هستی شناسی یا امور عامه

شرق شناسى و فلسفه

الیور لیمن (Oliver Leaman) دانشیار فلسفه در دانشگاه جان مورز لیورپول است و تخصص اصلى او در فلسفه اسلامى قرون میانه مى باشد. وى اخیرا در کنار دکتر نصر ویراستارى مجموعه دو جلدى تاریخ فلسفه اسلامى را با عنوان History Of Islamic Philosophy را بر عهده داشته است. مقاله ذیل بازگردان مقاله اى است از لیمن که با عنوان Orientalist and islamic philosophy در مجموعه یاد شده منتشر شده است.

مردم عادی وفلسفه افلاطونی

اوریجن نویسنده ای پرکار بود ولی بسیاری از آثار او از بین رفته اند. بعضی از آثار او توسط ترجمه به دست ما رسیده است و در مواردی نیز به منظور نزدیک ساختن آنها به راست دینی، جرح و تعدیل هایی در آنها وارد شده است.

فلسفه در عالم خیال

یکی از عوالم چهارگانه سهروردی (عالم انوار قاهر، عالم انوار مدبر، عالم مُثُل معلقه و عالم برزخ) عالم مُثُل معلقه است. که به نامهای عالم صور معلقه ، عالم اشباح مجرده ، عالم خیال و عالم مثال نیز خوانده شده است و سرانجام در فصل آخر حکمه الاشراق آن را اقلیم هشتم نامیده و دو شهر جابلق و جابرص را از شهرهای عالم عناصر مُثُل شمرده و شهر هورقلیا را یکی از شهرهای افلاک مثل دانسته است. سهروردی می گوید: فرق این مُثُل معلقه با مثل افلاطونی در این است که مُثُل افلاطونی نوری و ثابت و پایدار هستند، در حالی که این مُثُل معلقه [چنان که از نام آنها پیداست] معلق و آویزان و ناپایدار هستند و در مظاهر و جلوه گاه های خود جابه جا می شوند (تنتقل فی مظاهرها) . و گاهی این مُثُل معلقه نو می شوند و باطل می شوند مانند صور آیینه ها و تخیلات.

فلسفة نقد و نقد فلسفي

بطور كلي بحث نقد، ـ چه نقد فلسفي و چه نقد هر علم ديگري ـ يكي از مباحث و مواضع حساس هر مطالعه و بررسي است و به تعبير غربي آن اين بحث يك موضوع استراتژيك است. نقد، زير بناي همة علوم است حتي زير بناي فنون و حرفه هاست. به هر علم و مسائل هر علمي به صورت نقادي مي توان پرداخت اما اگر موضوع يا موضع علم متزلزل باشد، آن علم يك علم متزلزل خواهد بود. بنابرين قبل از آنكه به نقد فلسفي يا نقد فلسفه بپردازيم بايد به «فلسفة نقد» پرداخت؛ در آنجا بايد به تكميل فلسفه و علت نقد پرداخت.

فلسفه برای کودکان از تفکر منطقی تا تجارب فلسفی

روی آورد رایج در فلسفه برای کودکان، افزایش مهارت تفکر انتقادی و اثربخش کودکان را وجهه همت خود می داند. مقاله حاضر با به چالش گرفتن مفهوم فلسفه در این روی آورد از فلسفه برای کودکان، جهت گیری تلفیقی را برای آن پیشنهاد می کند. تسهیل تجارب فلسفی کودکان و ایجاد زمینه مساعد برای مواجهه آنان با رازها و نیازهای وجودی در تلفیق با افزایش مهارت تفکر منطقی، فلسفه برای کودکان را به اثر بخشی نزدیک و اطلاق فلسفه بر آنرا حقیقی می کند. تدوین الگوهای آموزشی در فلسفه برای کودکان با چنین رهیافت تلفیقی محتاج مطالعات میانرشته ای است.

جایگاه فلسفه در چین(2)

تاریخ فلسفه چین درواقع بیانگر زمینه ها و بستری است که در آن اندیشه چینیان شکل گرفته است. بنابراین برای شناخت اندیشه های چینی شناخت زمینه ها و جغرافیای مردم چین اهمیت دارد. فانگ یوـ لان فیلسوف و نویسنده ای است که به معرفی تاریخ مختصر فلسفه و اهمیت آن در چین می پردازد.

زادگاه فلسفه هگل

فلسفه ی هگل، یکی از پیچیده ترین نظام های فلسفی است که بحث در باره ی آن، هنوز به فرجام نرسیده است. این مقاله، یکی از کلی ترین جنبه های فلسفه ی هگل را بازگو می کند و در ادامه می کوشد توضیح دهد که چگونه گزارش این جنبه از فلسفه ی هگل، میان پیروان این فیلسوف اختلاف نظر انداخت و «هگلی های جوان» را به دو دسته تقسیم کرد.

جایگاه فلسفه در چین(1)

تمدن چین یکی از کهن ترین تمدن هاست. با توجه به اینکه چینی ها از دیرباز به فلسفه اهمیت می دادند درنتیجه نقش چشمگیری در تاریخ این سرزمین دارد و جزئی از زندگی آنان به حساب می آید. در اینجا بر آن شدیم تا به اختصار به تاریخ اندیشه های فلسفی چین بپردازیم.

خلافت انسان از دیدگاه ملاصدرا

صدرالمتألهین عقیده دارد برترین و بالاترین نیرو در انسان که بدان شایستگی خلافت الهی پیدا می کند، نیروی عقلی است. به نظر او بالاترین صفتی که بدان انسان بر تمام فرشتگان برتری می یابد، صفت علم و حکمت است. همچنان که خداوند نبات را خلاصه و برگزیده ی عناصر و حیوان را خلاصه و برگزیده نباتات قرار داد، انسان را نیز خلاصه و برگزیده جهان قرار داد. مقصود از وجود و خلقت جهان آن است که انسان خلیفه و جانشین خداوند در جهان باشد؛ بنابراین غرض از ارکان، تحقق گیاهان و هدف از خلقت گیاهان، تحقق حیوانات و مقصود از ایجاد حیوانات، خلقت انسان و هدف از آفرینش انسان، به وجود آمدن ارواح و مقصود از آفرینش ارواح ناطقه، تحقق خلیفه ی خدا در زمین است: «إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً». به نظر ملاصدرا برتری انسان بر فرشته و جن نه از جهت صورت (نفس ناطقه) است، آن طور که فرشتگان تصور کردند و نه از جهت ماده (خاک)، آن طور که شیطان توهم کرد، بلکه از جهت غایت و عاقبت است

مصرف گرایی؛ انگشت اتهام به سوی کانت

کرافورد در کتاب جهان فراتر از ذهن شما درباره آشفتگی های تکنولوژیک صحبت نمی کند بلکه ازخدعه های معرفت شناسانه ای حرف می زند که از عصر روشنگری به آن ها باور داریم. کرافورد معتقد است پریشانی ما نشان از کژنمایی از «خود» دارد. او ریشه های این مشکل را در فلسفۀ عصر روشنگری، بخصوص در آرای ایمانوئل کانت جستجو می کند. کانت معتقد بود دانش و اخلاق باید ضرورتاً درون ذهن جای گرفته باشند و بنابراین وجود باید از طریق اتونومی فرد تفسیر شود. فلاسفۀ عصر روشنگری در اواخر قرن هفده و در طول قرن هجدهم اهمیتی بی سابقه برای فرد عاقل، به عنوان موجودی مستقل از جامعه، قائل شدند. گریسی آلمستد جهان فراتر از ذهن را بررسی می کند.

زمینه های فلسفی اگزیستانسیالیسم (2)

در ادامه ی مقاله ی قبلی در این مقاله نیز ما بر آن هستیم که زمینه های فکری و فلسفی مکتب فلسفی اگزیستانسیالیسم را مورد بررسی قرار دهیم. در قسمت اول به زمین های فکری آن از دید برخی افراد سرشناس مکثل کانت و دکارت و هیوم و برخی مکاتب مثل رمانتیسیسم پرداختیم. ولی در این مقاله ما قصد داریم که تاثیراتی که مکتب اگزیستانسیالیسم از فلسفه نیچه برداشت کرده است را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

زمینه های فلسفی اگزیستانسیالیسم (1)

اگزیستانسیالیسم به عنوان یک مکتب فکری در درون خود دارای یک سری مبانی و زمینه های علمی و فلسفی است که در این مقاله و در دو مقاله بعدی آن از زمینه های فکری و فلسفی آن بحث خواهیم کرد. میخواهیم بدانیم که چه زمینه های فکری باعث بوجود آمدن مکتب فلسفی اگزیستانسیالیسم در غرب شد؟ با ما همراه باشید.

کارل یاسپرس نگاهی به سرگذشت و داشته های فکری کارل یاسپرس، فیلسوف نامدار اگزیستانسی

کارل یاسیرس از نخستین کسانی است که با نوشته هایی دارای گرایش فلسفه ی وجودی پا به میدان نهاد. اما وی همچنین کسی است که پیش از دیگران منضبط ترین و به متافیزیک نزدیکترین نظام فلسفی را طرحریزی کرد. که در این مقاله به آن اشاره خواهیم کرد.

تجربه و تمایز میان معرفت پیشین و پسین

به نظر می رسد، علی رغم تنوّع تعاریف معرفت پیشین، همگان بر این اتفاق دارند که در تمایز میان معرفت پیشین و پسین، نقش اصلی را مفهوم «تجربه» ایفا می کند و آنچه معرفت را به دو بخش تجربی و غیرتجربی یا پیشین و پسین تقسیم می کند، میزان نقش تجربه در توجیه آن است. بالطبع تعیین حدود تجربه برای روشن ساختن این تمایز کاری اساسی است. از سوی دیگر این سؤال نیز مطرح است که: آیا می توان به یک قضیه، هم معرفت پیشین و هم معرفت پسین داشت؟ به عبارت دیگر، پیشین یا پسین بودن معرفت به یک قضیه، ریشه در خود قضیه دارد یا اینکه تعیین منبع توجیه، بر عوامل بیرونی مبتنی است؟ در میان معرفت شناسان معاصر، این نظریه رایج شده است که معرفت پیشین به یک قضیه با معرفت پسین به همان قضیه تنافی ندارد. در این مقاله، قصد من آن است که اولاً معنای تجربه را روشن سازم؛ ثانیاً اثبات کنم که ریشه ی تمایز میان دو قسم معرفت خود قضیه است. به عبارت دیگر، معرفت پیشین و پسین به قضیه ی واحد، ممکن نیست.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

تعداد رکوردها : 280

اسلام و آزادی: آزادی تفکر و بیان

اراده انسان منشاء آزادی اوست و آرزوهای او منشاء محدودیت هایی است که برای خودش ایجاد می کند. مسئله آزادی و مصادیق آن، در طول تاریخ از جمله مباحث بسیار پردامنه و مناشقه بر انگیز بوده است. این مسئله، از جمله موضوعاتی است که از فقها و سیاستمداران گفته، تا فلاسفه و متفکرین، در مورد آن به بحث و نظر پرداخته اند.

2 فروردین 1398

شمعون والهیات مدرسی

شمعون «برجسته ترین عارف بیزانسی قرون وسطا» نامیده شده و به او لقب «عالم الاهی جدید» داده شده است. پیش از آن در کلیسا، یوحنای رسول و گریگور نازیانزوسی یکی از پدران کاپادوکیایی به سبب تعلیم خود در مورد خدا «عالم الاهی» لقب گرفته بودند.

29 اسفند 1397

رابطه عقل و وحی در الاهیات مسیحی الاهیات عقلی

یکی از مسایلی که از دیرباز میان اندیشمندان مسیحی مورد بحث وبررسی است مساله رابطه عقل و وحی است. این مسئله در مسیحیت همچون اسلام مورد مناقشه بوده و هست و ذهن اندیشمندان را به خود مشغول داشته است. به این معنا که اگر بر فرض اختلاف وتناقض بین یکی از ضروریات عقل و وحی ایجاد شد از نظر فرد مومن کدام بر دیگری مقدم است. بررسی و حل این مسئله در هر دینی بسیار ضروری به نظر می رسد.

20 اسفند 1397

مبارزه با بدعت شورای کلسدون و اتحاد در مسیحیت

اعتقادنامه کلسدون، اعتقادنامه های نیقیه و قسطنطنیه را نقل قول می کند. این اعتقادنامه ها برای گذاشتن سنگ بنای راست دینی و استحکام آن کافی بود، اما تعالیم نستوریوس و ائوتوخس بیانگر این بود که چیزی بیش از این ضرورت داشت. شورای کلسدون، برای حل مشکل تعلیم ائو تو خس که قبلا توسط لئو محکوم شده بود، توسط امپراتور مارسیان تشکیل شد. این شورا در اکتبر سال ۴۵۱ در شهر کلسدون، که کنار تنگه بسفر و در نزدیکی قسطنطنیه قرار داشت، برگزار شد. این شورا چهارمین شورای جهانی کلیسایی محسوب می شود. این شورا، اسقفان أهل انطاکیه را که در «شورای سارق» افسس در سال ۴۹۹ از مقام خود خلع شده بودند، مجددا به مقام اسقفی منصوب کرد. ائوتوخس و دیوسکوروس اسکندرانی از مقام خود خلع شدند. اعتقادنامه های شوراهای نیقیه و قسطنطنیه ، دو نامه از نامه های سیریل (که یکی از آنها عنوان «قاعده وحدت وجود» را داشت) و تعالیم توم به قلم لئو، خوانده شدند و مورد تصویب قرار گرفتند. اسقفان می خواستند تا کار شورا در همین نقطه پایان یابد، اما امپراتور بر آن بود که یک اعتراف نامه ایمان وجود داشته باشد که کل امپراتوری او را متحد سازد؛ و بدین سان تعاریف و تعالیم اعتقادنامه کلسدون به وجود آمد.

19 اسفند 1397

عملکرد کلیسا در قرون وسطی سرنوشت مسیحت را تغییر داد

در میان همه ادوار مسیحی، قرون وسطی بسیار دوره حساس، مهم و سرنوشت سازی در مسیحیت است چرا که این دوره با عملکرد متفاوت و اشتباه کلیسا و پاپ باعث رقم خوردن دوره ای شد که تغییرات زیادی در الاهیات و فرهنگ دین مسیحیت ایجاد شد. آنچه در قرون وسطی از عملکرد پاپها رقم خورد موجب وضعیت کنونی غرب یعنی دین گریزی و دین زدگی مسیحیان شد. پاپ ها وقتی به قدرت رسیدند برای حفظ قدرت و سلطه خود اشتباهات بزرگی را مرتکب شدند که به دین مسیحت خسارت بزرگی وارد ساخت.

17 اسفند 1397

وارثان پطرس دیگاه لئوی کبیر در باره ی مسیحیت

بدعت ائوتوخسی چهارمین و آخرین بدعت از بدعتهای دوران اولیه کلیسا، در مورد شخصیت عیسی مسیح است. آریوس الوهیت حقیقی او را انکار کرد. آپولیناریس انسانیت کامل او را انکار نمود.

15 اسفند 1397

یورگن مولتمان سردمدار الاهیات امید در مسیحیت

امید برای نخستین بار نقش مهمی را در نظریه اخلاق اگوستین (Augustine) ایفا کرد، یعنی جایی که به عنوان یکی از سه فضیلت الهیاتی ایمان، امید، محبت یا عشق نمایان شد. امید در الهیات مسیحی به عنوان یکی از سه فضیلت الهیاتی دارای نقشی محوری است. ظهور الهیات امید به دهه 1960 بر می گردد، وقتی که جنگ جهانی دوم به پایان رسید. شخصیت های برجسته الهیات امید عبارتند از: مولتمن، پاننبرگ، متز، و برانتل.

6 اسفند 1397

تئودورت سایروسی و دیدگاه های او

ارمغان تئودورت برای الاهیات، تعلیم او در مورد شخصیت عیسی مسیح است. وی در مناقشه بین نستوریوس و سیریل جانب نستوریوس را گرفت و علیه سیریل مطالبی نوشت که از این میان می توان به رد دوازده ملعون باد سیریل اشاره کرد. تئودورت اواخر قرن چهارم میلادی در انطاکیه به دنیا آمد. او راهب شد و در سال ۴۲۳ تحت فشار قرار گرفت تا مقام اسقفی شهر سایروس را که در پنجاه مایلی انطاکیه قرار داشت، بپذیرد. وی آخرین عالم از مجموع عالمان الاهی بزرگ انطاکیه در قرون چهارم و پنجم بود. وی در شهر سایروس به عنوان شبان نقش مهمی را ایفا می کرد. وی مفسر برجسته ای نیز بود و کتاب مقدس را طبق روش مفسرین مکتب انطاکیه، لفظ به لفظ تفسیر می کرد. وی آثار بسیاری را تألیف کرده و صاحب آثار دفاعیاتی متعددی است.

30 بهمن 1397

آگوستین، الاهیدان تاثیرگذار در کاتولیک و پروتستان

آگوستین به خاطر اهمیتی که دارد هم جزو آبای کلیسا محسوب می شود و هم در زمره الهیدانان قرون وسطی ذکر می گردد. آبای کلیسا و مدافعه نویسان به زبان یونانی می نوشتند و اول بار ترتولیان و آگوستین شروع به نگارش متن الهیاتی به زبان لاتین کردند. او شخصیتی است که هم کاتولیک ها به او اهمیت می دهند و هم پروتستان ها و او به عنوان نظریه پرداز فیض و پدر الهیات لاتین شناخته می شود.

26 بهمن 1397

رنج و عمل نجات بخشی در مسیحیت

پاپ جان پل دوم معتقد است رنج مسیحیان همچون رنج مسیح، نجات بخش است. مسیح به دلیل نجات بشر از آثار گناه اولیه رنج کشید تا بشر را نجات بخشد. بشر با رنج مسیح از تمام شرور ناشی از گناه اولیه نجات یافت. اما معنای نجات، تنها ویژه ی رنج مسیح نیست. هر فرد مسیحی می تواند معتقد باشد که وقتی دارد رنج می کشد در عمل نجات بخش مسیح شریک است چون اگر چه مسیح این عمل نجات بخش را در طول حیات خود با رنج خود به طور کامل محقق کرده است اما این عمل نجات بخش به حیات خود ادامه می دهد و به شکل خاص خود در کل تاریخ بشر تداوم دارد وتوسعه می یابد تا به همه ی آدمیان برسد. در طول تاریخ هر بشری که رنج می کشد در واقع دارد رنج مسیح را کامل می کند و اثر آن را ادامه می دهد و حفظ می کند.

23 بهمن 1397

چه کسی انتزاعی فکر می کند؟

هگل در نوشته ای با عنوان «منطق صغیر» در انتقاد به رهیافت کانت در نقادی عقل محض از استعاره ای سود می جوید که شاید کاراترین افزار برای نقد تفکر انتزاعی باشد. او می نویسد «شناخت پیش از شناخت یافتن همان قدر باطل است که تصمیم خردمندانه اسکولاستیکوس [نماد حکیمان مدرسی] به خودداری از داخل شدن در آب پیش از شنا آموختن» (پیتر سینگر، «هگل»، عزت الله فولادوند، ص ۱۰۴) خودداری از تن به آب زدن و در ضمن تلاش برای فراگیری شنا دقیقاً همان کاری است که ذهن در حین انتزاعی فکر کردن انجام می دهد، برای یادگیری شنا باید دلیرانه به آب زد، برای شناخت واقعیت (حقیقت) _ هدفی که تفکر دنبال می کند- باید با شهامت خود را در سیلان آگاهی غوطه ور ساخت. تفکر انتزاعی، به تعبیر هگل، نشانه «نافرهیختگی» است. اهمیت این نوشته زمانی روشن تر می شود که یادمان باشد در تاریخ فلسفه به ناحق، هگل را قله «تفکر انتزاعی» دانسته اند. به زعم هگل، بدترین آلودگی تن زدن از آلوده شدن به جریان واقعیت/ آگاهی یا همان جدایی «ماده» از «صورت» در منطق کلاسیک و حتی فلسفه نظری کانت است، کاری که ذهن های نافرهیخته هم برای گریز از «آلودگی» رویارویی با واقعیت می کنند.

19 بهمن 1397

الاهیات لیبرال، الاهیاتی میان سنت و مدرنیته

الهیات لیبرال به مکاتب الاهیاتی اطلاق می شود که موضع چپ گرایانه و غیر سنتی دارند. این دیدگاه ها درمورد تعالیم کتاب مقدس باعث شکل گیری نهضتی با عنوان الهیات لیبرال یا آزاد اندیش شد که با عوامل ماوراء طبیعی مسیحیت شدیدا مخالف بود، و فقط بر تعالیم عالی اخلاقی عیسی تکیه می کرد و از نظرطرفداران آن، عیسی یک معلم برجسته محبت و اخلاق بود، که فقط دنبال تعلیم اخلاق نبود بلکه دنبال ایجاد زندگی اخلاقی در همه بود. اندیشمندان در صدد حذف امور ماوراء طبیعی از تاریخ بودند و عیسی را به عنوان یک انسان زمینی و معمولی و سیاست مدار دینی معرفی کردند.

7 بهمن 1397

فراموش کردن و فراموش شدن

ما چه چیزی را فراموش می کنیم و چه چیزی را به یاد می آوریم؟ کارکرد فراموش کردن در زندگی انسان و کل جهانیان چیست؟ و بالاتر از همه ما باید چه چیزی را به یاد بیاوریم و چه چیزی را فراموش کنیم؟

30 دی 1397

شمول گرایی وهمه نگری

از دیدگاه مابعدالطبیعی مام ارجاعات به خدا باید به خدای واحد حقیقی اشاره داشته باشد.از دیدگاه قانون طبیعی، تعالیم سینا برای همه مردم جهان از طریق ابزار طبیعی فهم و نظم طبیعی شناخته شده است. از دیدگاه انسان مدار یا الهیات محور، خدا به انسان توجه و عنایت دارد ..

25 دی 1397

نتایج اعمال ما در این عالَم‏.

گناه و کار خلاف و قانون شکنى همانند یک غذاى ناسالم و مسموم است که در سازمان بدن انسان چه بخواهیم و چه نخواهیم تاثیر نامطلوب خواهد گذارد، و انسان گرفتار واکنش طبیعى آن مى شود.

22 دی 1397

فلسفه لعن در دیدگاه اسلامی

چرا شیعه دشمنان اسلام و مسلمین و پیامبر(صلى الله علیه وآله) و اهل بیتش را لعن مى کند؟ آیا واژه لعن و به طور کلّى تبرّى، موجب خشونت گرایى و دشمن تراشى نیست؟ آیا موجب تفرقه بین مسلمانان و در نتیجه، تسلط کفّار نمى گردد؟ بهتر آن نیست شیوه اى دیگر پیش روى قرار دهیم، به جاى گلوله از گل سخن بگوییم و استراتژى «صلح و سکوت و سلام» را برگزینیم؟ اینها سؤال ها و اشکال هایى است که از طرف مخالفین مطرح مى شود، ونیز گاهى مشاهده مى شود که در بین جوان ها نیز این سؤال مطرح است که: چرا ما دشمنان گذشته خود را لعن مى کنیم و از آنان تبرّى مى جوییم؟ در این قسمت به این موضوع مهم مى پردازیم .

18 دی 1397

حقیقت محمدیه از نظر عارفان

همان‏طور که دار هستى داراى اسم اعظم است اسم اعظم نیز مظهرى دارد که آن را انسان کامل گویند و مصداق آن حقیقت محمدى یا کلمه و نور محمدى است. محمد (ص) هنوز در رحم مادرش بود که پدر در سفر بازرگانى شام از دنیا رفت. در سال 570 بعد از میلاد متولّد شد، جدّش عبد المطلّب کفیل وی شد از طفولیت آثار بزرگی روح از رخسار مبارکش و رفتار و گفتارش هویدا بود. جناب عبد المطّلب به خوبی دریافته بود که نوه‏اش آینده ‏اى بسیار درخشان دارد. در چهل سالگى به نبوّت مبعوث گشت، سیزده سال در مکّه مردم را به دین اسلام دعوت کرد و مشکلات فراوانی را در این راه متحمّل شد و در این مدّت گروهى را تربیت کرد و پس از آن به مدینه مهاجرت نمود و آنجا را مرکز جهان اسلام قرار داد. آنچه به این جامعه تازه شکل یافته، روح و وحدت و نشاط داده بود دو چیز بود: یکی قرآن کریم که الهام بخش بود، و دیگری شخصیّت نافذ رسول خدا (ص) بود که اذهان را به خود مشغول و دلها را شیفته خود نموده بود. در این جستار درباره وجود عرفانی رسول اکرم (ص) که پیامبری با او پایان یافت از دید عارفان اندکى بحث مى ‏کنیم.

30 آذر 1397

آیا اسلام دین جنگ است؟ خرافه ای به نام اسلام دین جنگ

مخالفین اسلام می گویند اسلام دین جنگ است و با شمشیر گسترش یافته و آیه 39 سوره انفال را مثال می زنند. آیا درست است؟

22 آذر 1397

الاهیات شلایرماخر

شلایر ماخر یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین الاهیدان پروتستان است. به نظر او جوهر دین در احساس دینی خاصی که احساس وابستگی مطلق است، یافت می شود. تجربه دینی در نظرگاه شلایر ماخر بسیار مهم و اساس و مغز دین است و راهی است برای دست یافتن به خدا و ارتباط گرفتن با اوست.

17 آذر 1397

وحی جایگزین عقل انسان نیست

یک برداشت رایج و خطرناک این است که وحی آمده است تا عقل انسان را از عرصه خارج کند. در حالی که شاید چنین تفکری به این وضوح هرگز به ذهن ما خطور نکرده است. بعضی از ما این عقیده را به طور ناخود آگاه پذیرفته ایم و این برداشت غلط اغلب اوقات در خلال بحث در باره دین آشکار می گردد. در حالی که اگر مراجعه به منبع اصلی اسلام کنیم، خواهیم دانست که راه عقل جدای از راه طهارت روح نیست. روشی که ما با آن دین را درک می کنیم بسیار اهمیت دارد.

14 آذر 1397

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

تعداد رکوردها : 231

تغافل: راهکاری کارآمد در زندگی مشترک

تحکیم خانواده در دیدگاه اسلام، موجب تعالی فرد و به دنبال آن تعالی جامعه می گردد و این امر، با ایجاد بستری از آرامش در محیط خانواده محقق می شود. ایجاد چنین آرامشی در زندگی، مستلزم به کار گیری راهکارهای متفاوتی است که از جمله ی آنها می توان به امر تغافل اشاره کرد. تحکیم خانواده در دیدگاه اسلام، موجب تعالی فرد و به دنبال آن تعالی جامعه می گردد و این امر، با ایجاد بستری از آرامش در محیط خانواده محقق می شود. ایجاد چنین آرامشی در زندگی، مستلزم به کار گیری راهکارهای متفاوتی است که از جمله ی آنها می توان به امر تغافل اشاره کرد.

2 فروردین 1398

موثر ترین مهارت زندگی «همدلی کردن»

وقتی مشکلی پیش می آید دوست داریم دیگران با ما همدلی کنند؛ وقتی ناراحتی دیگران را می بینیم بخصوص اگر نزدیکان و دوستان مان باشند دوست داریم با آنها همدلی کنیم... اما همدلی راه و روش هایی دارد که برای اثرگذاری بیشتر باید آنها را رعایت کرد. با ما همراه باشید .

20 اسفند 1397

بررسی نگاه فلسفه غرب به حیوانات و مقایسه آن با اسلام

این یادداشت به صورت مختصر توضیح می دهد دین اسلام قابلیت هایی بسیار قابل توجه برای پایین آوردن مصرف گوشت، زدودن رنج و درد از حیوانات، منع شکار حیوانات و بهبود وضعیت محیط زیست دارد. این قابلیت ها در متون دینی دیگر ادیان موسوم به ابراهیمی وجود ندارند. با توجه به بحران فعلی محیط زیست و با استفاده از منابع روایی و فقهی حتی می توان از باب احکام ثانویه مصرف گوشت حیوانات حلال گوشت را در موارد بسیاری تحریم نمود و این حکم در سطحی وسیع می تواند به بهبود وضعیت آب و هوایی و کمک به بقای حیات وحش منجر شود.

19 اسفند 1397

یادداشتی پیرامون سبک زندگی اسلامی؛ سبک زندگی؛ عادت واره یا انتخاب

سبک زندگی شامل نظام ارتباطی، نظام معیشتی، تفریحی و شیوه های گذران اوقات فراغت، الگوی خرید و مصرف، توجه به مد،جلوه های عینی شأن و منزلت، استفاده از محصولات تکنولوژیک، نحوه استفاده از صنایع فرهنگی، نقاط تمرکز علاقه مندی در فرهنگ مانند دین، خانواده، میهن، هنر، ورزش و امثال آن می شود. یکی از مهم ترین بنیان های فکری انسان برای التزام به نوع خاصی از آداب و انتخاب سبک زندگی، «تاثیر و تاثر متقابل ظاهر و باطن» آدمی است. توضیح آنکه وجود انسان دارای سه لایه یا سه بعد است

17 اسفند 1397

نگاه راهبردی به دین، مهندسی تحول در سبک زندگی

اسلامی بودن آداب و توحیدی بودن شیوه زندگی به این معناست که سبک زندگی بتوانند بسترساز عبودیت الهی در حیات انسانی باشد. به گفته علامه طباطبایی ادب الهی انجام عمل بر هیئت توحید است. سبک زندگی هر فرد و جامعه متاثر از نوع باورها(جهان بینی ها) و ارزش های(ایدئولوژی) حاکم بر آن فرد و جامعه است. جهان بینی مادی و ارزش های لذت گرایانه و سودمحورانه، طبیعتاً سبک زندگی خاصی را پدید می آورند. آنطور که جهان بینی الهی و ارزش های کمال گرایانه و سعادتمندانه سبک خاصی از زندگی را شکل می دهند.

15 اسفند 1397

الگوهای رفتاری حضرت زهرا (س) در خانواده

در این مقاله سعی شده حضرت فاطمه زهرا (س) به عنوان الگویی نمونه برای خانواده ها به ویژه خانم ها معرفی شود. رفتارها و خصوصیات حضرت در شش بخش بیان شده است. در بخش اول به کودکی ایشان پرداخته شده که حضرت در آن سنین کودکی وقتی مادر را از دست دادن مایه آرامش پدر شدند و در زمانی که مردان قوی یارای دفاع از پیامبر را نداشتند حامی و پشتیبان پدر بودند. بخش دوم در رابطه با ازدواج و انتخاب همسر ایشان می باشد. حضرت در انتخاب همسر در مرحله اول رضایت پدر و بعد هم کفوی از لحاظ اعتقادی و ایمانی را مد نظر داشتند نه عوامل دنیوی و مادی را. در بخش سوم نحوه همسر داری این بانوی بزرگوار بیان شده است. عشق، محبت، جهاد، از خود گذشتگی، هم دلی، هم رازی، صبر و استقامت و جلب رضایت همسر از نمونه های بارز زندگی مشترک حضرت بیان شده است. در بخش چهارم مسئله حجاب فاطمی، وجوب حجاب و مصونیت بودن آن برای بانوان بیان شده است. حضرت در این رابطه می فرمایند بهترین چیز برای خانم ها این است که نه نامحرمی او را ببیند و نه او نامحرمی را. در بخش پنجم رفتارهای گفتاری و کرداری حضرت در تربیت فرزندان بیان شده است. ایشان همیشه فرزندانش را با الفاظ محبت آمیز خطاب می کردند و هیچگاه آنان را تنبیه بدنی نمی نمودند و همیشه خود را اولاتر از دیگران در نگهداری فرزندان خود می دانستند. زهد فاطمه زهرا (س) در بخش ششم بیان شده است. زهد یعنی وارستگی از امور دنیوی. سرور زنان عالم زندگی را در کمال زهد و دوری از تجملات دنیا سپری کردند علاوه بر آن در این بخش اثرات نامطلوب تجمل گرایی بیان شده است.

6 اسفند 1397

تربیت فرزند در سیره ی حضرت زهرا(س). (2)

این روزها، تعدد شیوه های مختلف تربیتی سبب شده است که بسیاری از والدینی که دغدغه ی تربیت درست فرزندانشان را دارند دچار سردرگمی شده و برای انتخاب بهترین شیوه ی تربیتی با مشکل روبرو شوند. از همین روی عاقلانه آن است که در این آشفته بازار تربیتی، به الگوهایی رجوع کنیم که نتایج درست و پرباری را داشته اند و انسانهایی خوب و شایسته تحویل جامعه داده اند. الگوهایی که بر مبنای دین و تربیت الهی استوار بوده و تمام همّ خود را بر اجرای فرامین الهی و اصل بندگی گذاشته اند. در این میان زندگی و سیره ی فاطمه ی زهرا(س) از بهترین و مطمئن ترین الگوهایی ست که پیروی از آن، سبک درست زندگی اسلامی را در تمامی ابعاد در پی خواهد داشت.

6 اسفند 1397

تربیت فرزند در سیره ی حضرت زهرا(س). (1)

این روزها، تعدد شیوه های مختلف تربیتی سبب شده است که بسیاری از والدین دچار سردرگمی شده و برای انتخاب بهترین شیوه ی تربیتی با مشکل روبرو شوند.در این میان سیره ی فاطمه ی زهرا(س) از بهترین و مطمئن ترین الگوهایی ست که پیروی از آن، سبک درست زندگی اسلامی را در تمامی ابعاد در پی خواهد داشت. این روزها، تعدد شیوه های مختلف تربیتی سبب شده است که بسیاری از والدینی که دغدغه ی تربیت درست فرزندانشان را دارند دچار سردرگمی شده و برای انتخاب بهترین شیوه ی تربیتی با مشکل روبرو شوند. از همین روی عاقلانه آن است که در این آشفته بازار تربیتی، به الگوهایی رجوع کنیم که نتایج درست و پرباری را داشته اند و انسانهایی خوب و شایسته تحویل جامعه داده اند. الگوهایی که بر مبنای دین و تربیت الهی استوار بوده و تمام همّ خود را بر اجرای فرامین الهی و اصل بندگی گذاشته اند.

30 بهمن 1397

خشم، علل، پیامدها، راهکارها تعریف خشم و پرخاشگری

دکتر اسپیلبرگ روانشناس و متخصص در زمینه مطالعه خشم ، خشم را این چنین تعریف کرده است: (خشم حالتی عاطفی است که از نظر شدت از تحریک ملایم تا عصبانیت شدید تغییرمی کند) بنابراین شاید بتوان گفت: خشم یک احساس کاملاً طبیعی است که همه افراد به گونه های مختلف و با درجات مختلفی آن را در زندگی خود تجربه می کنند. اما پرخاشگری را می توان رفتاری تعریف کرد که در اثر احساس خشم در افراد به وجود می آید؛ و هدف آن آسیب زدن به خود شخص و یا اطرافیان است. آنچه در تعریف پرخاشگری از اهمیت فراوانی برخوردار است قصد و نیت فرد پرخاشگر است. به این معنا که ما زمانی می توانیم رفتار فرد را پرخاشگرانه تلقی کنیم که از روی عمد و با قصد ضربه زدن به خود یا دیگری انجام گرفته باشد. به طور مثال، اگر در یک مدرسه که بچه ها مشغول بازی فوتبال می باشند، بازیکنی از تیم مقابل به صورت غیرعمد موجب شکستن پای بازیکن تیم حریف شود، این عمل او پرخاشگری محسوب نخواهد شد. اما چنانچه از روی عمد و با قصد و نیت عمدی بخواهید این بازیکن را از دور مسابقه خارج کند،بی شک می توانیم رفتار او را پرخاشگرانه بدانیم.

26 بهمن 1397

حُسن خُلق؛ گوهر مردان و زنان

یکى از مهم ترین مسائل مورد اهتمام «ادیان الهی»، موضوعات مربوط به «اخلاق» و «حسن خلق» است ، پیامبران الهى یکى پس از دیگرى به تهذیب نفوس و تکمیل اخلاق که خمیرمایه سعادت انسان ها است پرداختند تا نوبت به حضرت مسیح(ع) رسید که بخش عظیمى از دستورات ایشان را مباحث اخلاقى تشکیل مى دهد و همه پیروان و علاقه مندان او، وى را به عنوان معلم بزرگ اخلاق مى شناسند؛ اما بزرگترین معلم اخلاق «پیامبر اسلام(ص)» است، که خداوند درباره آن حضرت فرموده است: «وَ إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ»[1] اخلاق تو بسیار عظیم و شایسته است. یکى از علت هاى اساسى پیشرفت اسلام و نفوذ پیامبر اکرم(ص) در قلب مردم؛ با توجه به مدت کوتاه رسالت پیامبر خاتم(ص) در زمان حیاتشان، همین مسئله اخلاق آن بزرگوار بوده است ، اخلاق و گرایش عالمان و عارفان مسلمان به آن روز به روز در آثار آن ها بیشتر شده است. در این مقاله تا حدودی به ارزش و اهمیت حسن خلق در کلمات محققان عالی مقام می پردازم.

23 بهمن 1397

توکل «قرآنی» یا توکل «مسخ شده»

در جهان بینی الهی، «توکّل»‏ یعنى انسان در پیمودن راه حقّ به خود تزلزل راه ندهد و مطمئن باشد که اگر در جریان «زندگى» هدف صحیح و خداپسند خود را درنظر بگیرد، نه منافع شخصى را و اگر فعالیّت خود را متوجّه انجام وظیفه کند، نه متوجّه خود، کار خود را به خدا بسپارد، خداوند او را تحت حمایت خود قرار مى‏دهد. در سوره ی مبارکه ی طلاق آیه 3 یکی از مهم ترین موضوعات مطرح شده و آن مسئله «توکل» است، خداوند مى‏فرماید: «وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ»[1]؛ یعنی آن که تکیه‏اش به خدا باشد خدا کافى است او را. منظور از «توکل بر خدا» این است که «انسان» تلاشگر، کار خود را به او واگذارد و حل «مشکلات» خویش را از او بخواهد. خدایى که از تمام نیازهاى او آگاه است، خدایى که نسبت به او، رحیم و مهربان است و خدایى که قدرت‏ به حل هر مشکلى دارد. در این مقاله به بررسی موضوع بسیار کلیدی «توکل» و نقش سازنده و کاربردی آن در زندگی انسان با استمداد از آیه مذکور قرآنی و نگاهی به تفاسیر مفسران بزرگ و با رویکردی آگاهانه از اندیشمندان و محققان شایسته پرداخته و تفاوت «توکل قرآنی» و حقیقی را با «توکل مسخ شده» بیان می کنم.

19 بهمن 1397

پاداش احسان، احسان است‏ بررسی احسان و نیکی بر اساس آیۀ «هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلَّا الْإِحْسانُ»؛ از دیدگاه قرآن و سنت و کلام عارفان و اندیشمندان بزرگ

معیار بسیارى از کارهاى انسان «خیر اخلاقى» است و به عبارت دیگر، بسیارى از کارها را انسان ها به جهت «ارزش اخلاقى» آن انجام مى دهند، نه به جهت امور مادّى. این نیز از ویژگی های انسان است و مربوط به جنبه معنوى انسان است و یک بعد از ابعاد معنویّت او محسوب می شود. پاره اى از کارها را انسان انجام مى دهد نه به منظور سود بردن از آن ها و یا دفع زیانى به وسیله آن ها، بلکه صرفا تحت تأثیر یک سلسله عواطف اخلاقى و «فطرت» انجام مى دهد؛ زیرا معتقد است که «انسانیّت» چنین حکم مى کند.

7 بهمن 1397

ضرورت تربیت دینی(2)

یکی از حقوق فرزندان بر والدین این است که آن ها را با خدا و اهل بیت (علیهم السلام) و مسائل اعتقادی و عبادی آشنا سازند. کودک با فطرتی پاک متولد می شود و این پدر و مادر هستند که باید فطرت او را در مرحله ی عمل و رفتار نیز هدایت کنند و به فعلیت تبدیل نمایند.

25 دی 1397

ضرورت تربیت دینی(1)

22 دی 1397

زمینه ها و انحصار توكل بر خدا در قرآن

توكل كه يكي از اوصاف برجسته و با ارزش اخلاقي است، در زندگی انسان نقش اساسي دارد، و در آیات و روایات روي آن تأكيد فراوان صورت گرفته، و در روایات متعدد يكي از ارکان ايمان به حساب آمده، و به عنوان بهترين عمل بندگان معرفي شده است. مقاله كه در پی می آید در قالب سه فصل نگارش يافته، كه نگارنده در فصل اول به بيان كليات بحث پرداخته، و در فصل دوم زمینه های توكل را مورد تحقيق قرار داده، وبا استناد به آيات قرآن، ايمان داشتن، تسليم بودن در برابر دستورات الهي، توجه داشتن انسان به ربوبيت، و همچنين اعتقاد به علم، حكمت، يگانگي و جاودانگي خداي سبحان را، زمينه ساز توکل بر خداوند معرفي می کند؛ و سرانجام در فصل سوم با توجه به آيات زيادي از قرآن كه حاكميت را منحصر به خدا می دانند، انحصار توکل بر او را نيز به اثبات رسانده است.

18 دی 1397

محمد (ص)؛ اسوه حسنه از نگاه اهل بیت (ع)

در قرآن کریم، آخرین کتاب الهی و معجزه ماندگار آخرین سفیر پروردگار، از آن حضرت با خطابهای گوناگون یاد شده است و گاه عبارات «یا ایها الرسول»، «یا ایها النبی»، «یا ایها المدثر» و «یا ایها المزمل»، بکار گرفته شده است و گاه از عنایات الهی نسبت به آن حضرت ذکری به میان آمده است، آنجا که می فرماید: «الم یجدک یتیماً فاوی و وجدک ضالاً فهدی و وجدک عائلاً فاغنی» گاه اخلاق او مورد ستایش قرار گرفته و مدارای وی با مردم و ملایمت او ناشی از رحمت الهی دانسته شده که «فبما رحمه من الله لنت لهم» . وجود او مانع نزول عذاب الهی بر ملت و قومش که «ما کان الله لیعذبهم و انت فیهم...» و سیره اش متبع و حکمش اختیار از کف مؤمنان ربوده است که «ما کان لمؤمن و لا مؤمنه اذا قضی الله و رسوله امراً ان یکون لهم الخیره من امرهم...» و اطاعت از او مطلق و همراه با اطاعت الهی آمده است که «اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم...» و گاه از یاری ملائکه نسبت به او و یارانش سخن رفته است و سرانجام او که در توصیف امام صادق(ع) تمام سلوک و رفتارش قرآن مجسم است به عنوان اسوه و الگوی حسنه معرفی گشته است که «لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه لمن کان یرجوا الله و الیوم الاخر» آری او که کلامش نور و امرش موجب رشد و سفارشش تقوا و رفتارش الگوست، دارای خلقی است بی نظیر و ستودنی که «... انک لعلی خلق عظیم» و هدف رسالتش کامل ساختن مکارم اخلاق و تمام کردن و به نتیجه رسانیدن تلاش دیگر پیامبران است که «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»؛ با زبانها از وصف او الکن و قلمها از بیان فضل او ناتوانند چرا که خداوند در وصف او فرمود: «لولاک لما خلقت الافلاک» پس جا دارد قرآن کریم او را به عنوان اسوه و الگوی بی نظیر معرفی نماید

30 آذر 1397

ویژگی های سیره ی شریف نبوی

موضوع بحث ما در این مقاله، مرتبط با تعلیم و تربیت و مکتب اسلام است؛ وقتی سخن از دو عنوان ارزشمند و مرتبط با دو ارزش انسانی می کنیم این گونه معرفی می شوند که آنها مجموعه اصول، قواعد و ارزش های والایی هستند که همه مردم به آنها ایمان و بر آنها اتفاق نظر دارند و آنها را میزان و معیار قرار می دهند و همه تصرفات مادی و معنوی خود را با آنها می سنجند؛ انسان با این دو ارزش آفریده می شود و با الهام از قرآن و سنت نبوی و سیره و زندگی ائمه اهل بیت (علیهم السلام) به آنها عمل می کند و بنابراین خیزش و ارتقای جوامع و ملتها، مرهون این ارزش های تربیتی و تعلیمی است تا امتی که در جهت جانشینی خدا بر روی زمین حرکت می کند حضور تمدنی خود را به نمایش بگذارد

22 آذر 1397

اعتدال در زندگی پیامبر اسلام زندگی زاهدانه ی رسول خدا

در رابطه با زهد و بی رغبتی به دنیا، شایسته است دربارۀ ساده زیستی و رسول خدا(صلی الله علیه و اله) سخن بگوییم. امیرمؤمنان(علیه السّلام) می فرماید: «برای شما کافی است که از راه و رسم زندگی پیامبر اسلام پیروی کنی تا راهنمای خوبی برای تو در شناخت بدی ها و عیب های دنیا و رسوایی ها و زشتی های آن باشد.» یعنی بهترین دلیل برای این که بدانید دنیاگرایی و دل بستن به زرق و برق آن و اسراف و تبذیر نعمت ها، مذموم و نکوهیده است، این است که ببینید پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله) با این دنیا چگونه رفتار کرده و چگونه از آن بهره برده است. پیامبری که رهبر مسلمانان است و به عنوان حاکم کشور اسلامی در مدینه حکومت می کند و دارای نیروی نظامی و اقتصادی و بیت المال و دستگاه قضایی است و از امکانات مالی بسیاری برخوردار است، امّا در عین حال، بسیار ساده و فقیرانه زندگی می کند و خودش را اسیر و بندۀ تجملات دنیا نکرده است.

17 آذر 1397

حمایت کورکورانه

در این مقاله کوتاه به بررسی انواع تعصب، اثرات شوم گناه تعصب و راه های درمان آن پرداخته می شود.

14 آذر 1397

رفتار پیامبر با پیروان ادیان

از آنجا که رسول خدا (ص) علاوه بر رسالت معنوی به تأسیس حکومت در مدینه نیز دست زده اند، از جهات مختلفی شیوه مواجهه پیامبر با اهل کتاب قابل تأمل و بررسی است. اول: رفتار پیامبر با اقلیت ها: یکی از مسایل عصر، شیوه تعامل نظام های سیاسی با اقلیت های مختلف دینی، قومی، نژادی و... است. از این رو است که در جامعه جهانی، تاریخچه حمایت از حقوق اقلیت ها، پیشینه ای قابل توجه خصوصاً در قرن بیستم دارد. از این رو در کنوانسیون حقوق مدنی و سیاسی سازمان ملل متحد، سخن از اعتقاد و عمل به مذهب به عنوان حقوق اقلیت ها است و حق ابراز عقیده و مذهب در عبادات و رسوم مذهبی و همچنن عمل به مذهب و تعلیم آن مورد تأکید است و در اعلامیه های رفع کلیه اشکال تبعیض مذهبی و اعتقادی (نوامبر 1981) مجمع عمومی، [سازمان ملل] آزادی فکر و وجدان (نفس)، مذهب یا عقیده را به صورت عملیاتی تعریف نموده اند و یا سخن از حق عدم اعمال تبعیض علیه اقلیت ها و... است. در چنین فضایی، بررسی تعامل پیامبر (ص) با اهل کتاب که اقلیت های عصر نبوی بودند، موضوعیت یافته و شیوه مواجهه رسول اکرم با آنان قابل مطالعه است و این پرسش ها را تولید می کند که آیا در رفتار پیامبر با اهل کتاب، حقوق آنان رعایت می گردید؟ آیا سنت و سیره نبوی، احترام به حقوق اقلیت ها است؟ برخورد خشونت آمیز پیامبر و یارانش خصوصاً با برخی از یهودیان مدینه را چگونه می توان تفسیر نمود؟ حکومت های اسلامی معاصر و مسلمانانی که می خواهند سنت نبوی را احیاء کنند، با تأسی به سنت و سیره پیامبر، امروزه با اقلیت های دینی چگونه برخوردی داشته باشند؟ آیا می توان با اتکاء به سنت دینی - اسلامی، کنفوانسیون ها، مواد حقوقی و اعلامیه های بین المللی و جهانی را پذیرفت؟

4 آذر 1397

1 2 3 4 5

تعداد رکوردها : 82

نگاه ژئوپلیتیک به روایات آخرالزمان (1)

با بررسی روایات مستند پیرامون آخرالزمان به بیش از شش هزار روایت پیرامون مهدویت، آخرالزمان، ظهور، حوادث قبل از ظهور و... برخورد می نماییم. آنچه قابل تأمل می باشد علت صدور این روایات با این حجم می باشد. آیا این روایات تنها برای ایجاد امید به آینده صادر گردیده است؟ آیا این روایات صرفاً جهت پیش گویی و اطلاع از آینده صادر گردیده است؟ دراین نوشتار قصد داریم با نگاه استراتژیک به روایات آخرالزمانی، رویکرد جغرافیای سیاسی آخرالزمان را نسبت به منطقه شام و لبنان مورد بررسی قرار دهیم.

2 فروردین 1398

از كيومرث تا سوشيانس‏

عقيده به ظهور «موعود» مخصوص به دين يا ملت خاص نيست. هر يك از ملل منتشر در عالم به نوعى براى اين اعتقاد اقرار آورده اند و براى رهايى جهان از چنگال ظلم و تباهى، ظهور منجى آخرالزمان را انتظار مى كشند. «سوشيانس مزديسنا» به منزله «كرشناى برهمنان» و «بوداى پنجم» بودائيان مورد قبول همه زردشتيان مى باشد، آنان منتظر سه موعود مى باشند و قائل به وجود هزار سال فاصله ميان هر يك از آنانند. «اين موضوع در اوستا و كتب پهلوى و پازند و پارسى مشروحا با يك زبان شاعرانه و تعبيرات بسيار دلكش و عالى بيان شده است در اوستاى عهد ساسانيان نسك مخصوصى راجع به سوشيانس بوده است» بنابر اعتقاد زردشتيان، طول جهان‏ دوازده هزار سال خواهد بود كه خود به چهار دوره يا عهد سه هزارساله تقسيم مى شود. با مراجعه به منابع دينى زردشتيان بويژه فصل اول «بندهشن» دريافته مى شود كه در سه هزار سال آغازين از عمر جهان، اهورا مزدا عالم روحانى فروهر را آفريد و پس از آن، جهان جسمانى را پديدار ساخت، عمر اين دوره از حيات جهان نيز سه هزارسال بطول انجاميد. در عهد سوم، طغيان اهريمن موجب پديدار شدن تباهى و رنج شد تا آنكه در سه هزارساله چهارم، زردشت نمودار گرديد. دهمين هزاره، سرآغاز سلطنت پيامبر ايرانى است. در آغاز هر يك از هزاره يازدهم و دوازدهم بالاخره، آخرين هزاره از عمر جهان پسران زردشت نمودار خواهند شد. به هر «سه پسر زردشت كه در آخرالزمان تولد يا بند سوشيانس نام داده اند بخصوص اين اسم براى تعيين آخرين موعود تخصيص يافته است و او آخرين مخلوق اهورا مزدا خواهد بود. دريسنا 26 فقره 10 آمده است: «ما به فروهر پاكان از نخستين بشر كيومرث تا سوشيانس درود مى فرستيم» با اين مقدمه به سراغ «موبد موبدان» اسفنديارى، عالم روحانى زردشتين ايران مى رويم تا در محل انجمن زردشتيان، با ايشان درباره «موعود» گفتگو كنيم.

29 اسفند 1397

منجی در یهود

انتظار ظهور مصلح جهانی، امید به آینده روشنِ دنیاست. این امید و آرزو همیشه در فطرت الهی همه ی انسان ها وجود داشته است. بررسی ادیان الهی و نیز مکاتب بشری نشان می دهد که پیروانِ مذاهب گوناگون به ظهور موعود آسمانی که در متون دینی به آن وعده داده شده، ایمان داشته اند؛ بنابراین اعتقاد به منجی، عقیده ای مشترک در میانِ مذاهب و ملل جهان به شمار می رود؛ گرچه درباره شخص موعود و شخصیت او و چگونگی ظهور و حوادث پس از آن، دیدگاه های گوناگونی وجود دارد. در این درس، ابتدا مسائل مربوط به منجی از دیدگاه ادیان بزرگ آسمانی، بررسی و پس از آن، وجوه مشترک و نقاط اخلاقی این باور بیان خواهد شد. گفتنی است در اینجا بیشتر به بررسی موضوع منجی و موعود در دین یهود می پردازیم.

20 اسفند 1397

مهدویت از دیدگاه آنه ماری شیمل (2)

شیمل در بخش دیگری از کتاب تبیین آیات خداوند، به صورت مفصل در مورد اسطوره های موجود در فرهنگ اسلامی سخن می گوید و از انواع اساطیر انسان شناسانه، اعتقادی، علت شناختی و اخروی سخن می گوید، از جمله اینکه در اسلام پاره ای از این اسطوره ها همچون افسانه های خدایان و واسطه های الهی که در ادیان اسطوره ای و غیر سامی به چشم می خورد، وجود ندارد اما پاره ای دیگر همچون اساطیر انسان شناسانه و آخرت گرایانه وجود دارد

19 اسفند 1397

مهدویت از دیدگاه آنه ماری شیمل (1)

خانم آنه ماری شیمل (2002-1922م) از جمله برجسته ترین شرق شناسان و اسلام شناسان معاصر است که در زمینه اسلام شناسی، عرفان اسلامی، تاریخ ادیان، فرهنگ اسلامی، عرفان اسلامی، ادبیات و مولوی شناسی دارای آثار متعددی است. بعضی از محققان فهرست تألیفات او را به 113 اثر تخمین زده اند که به زبان های آلمانی، انگلیسی، ترکی و فرانسه نوشته شده است. وی که به زبان های متعدد احاطه داشت، سال های زیادی را در سرزمین های اسلامی سپری نموده و با مطالعه و تحقیق، اطلاعات و آگاهی های زیادی را درباره فرهنگ، تمدن و آداب کشورهای اسلامی بدست آورد، به طوری که با خواندن آثار وی، حجم اطلاعات و آگاهی های گسترده وی درباره تمدن اسلامی هر خواننده مسلمانی را شگفت انگیز خواهد نمود. وی در هر زمینه ای از موضوعات اسلامی که مقاله و کتاب نوشته، خوانندگان اثر خود را سیراب نموده است و این امر درباره همه آثار او صادق است. وی به جهت کوشش های علمی و فرهنگی برنده جایزه صلح کتاب در سال 1995 فرانکفورت و بسیاری از جوایز بین المللی شده است و از جمله اسلام شناسانی است که برای ایراد سلسله سخنرانی های گیفورد با موضوع «نگرشی پدیدار شناسانه به اسلام» دعوت شد، که آن سخنرانی ها موجب نوشته شدن یکی از آخرین تألیفات وی با عنوان:«تبیین آیات خداوند: نگاهی پدیدارشناسانه به اسلام» گردیده است.

17 اسفند 1397

دکترین مهدویت و راهکارهای توسعه ی فرهنگ مهدوی

اصطلاح دکترین در فرهنگ و ادبیات دین پژوهی، جامعه شناسی و سیاسی، به آموزه یا اعتقادی اطلاق می شود که بر اساس آن، مجموعه ای از مسائل و موضوعات خردتر تفسیر می گردد. در یک دکترین، یک یا چند اصل بنیادین وجود دارد که دیگر نظریه ها با آنها معنا می یابند و بنا بر این که در تفکر اسلامی مسئله مهدویت از جمله موضوعاتی است که در کانون اعتقادات اسلامی قرار دارد و دارای موقعیت و منزلت ویژه ای است؛ از اینرو مبحث مهدویت در اسلام، و مبحث مصلح جهانی در ادیان به منزله فلسفه ی تاریخ تلقی می گردد.

15 اسفند 1397

جهانی شدن و فرهنگ مهدویت

امروزه دنیا شاهد تحولات و دگرگونی‏های گسترده و شگفت آوری در عرصه اقتصاد، ارتباطات، فرهنگ، سیاست، معاهدات و امور بین الملل در راستای جهانی شدن است. به علت وقوع این تغییرات و تحولات گسترده در جهان و اهمیت موضوع جهانی شدن، نمی‏توان آن را نادیده گرفت و از بحث و گفت و گو درباره آن چشم پوشید. واقع بینی آگاهانه نسبت به ابعاد گوناگون و پیچیده جهانی شدن، شناخت وضع موجود، درك كاستی‏ها و ناكارآمدی‏های آن، به كارگيري مواضع سنجیده و برخورد آگاهانه و فعال در برابر آن، نيازمند شناخت عمیق و همه سویه آن است. در جهان معاصر، مدعیان و نظریه پردازان جهانی شدن رو به فزونی نهاده‏اند. شیعه نیز با ارائه نظریه «حكومت جهانی حضرت مهدی عج» در طول قرن‏ها و سال‏های متمادی، داعیه دار اصلی جهان شمولی در عرصه‏های فرهنگی، سیاسی و... بوده است؛ زیرا در اسلام، به ویژه در مكتب تشیع، توجه به آینده و تشكیل حكومت جهانی واحد بر اساس قسط و عدل و تحت رهبری امام معصوم، جایگاهي ويژه دارد. این مسئله در تاریخ اسلام، به نام مهدویت مطرح شده است. این اعتقاد از توانمندترین عوامل رشد و بالندگی جامعه اسلامی است و بقای اسلام و شیعه در گرو این حقیقت بزرگ است. از اين رو در این نوشتار برآنیم از بحث‏های مطرح در زمینه جهانی شدن، ضمن ارائه چشم اندازی از آن، پلی برای فهم و درك حكومت جهانی مهدوی بزنیم و بررسی كنيم که جهانی شدن با آن حکومت عدل جهانی حضرت مهدی عج که در آیات قرآن کریم و روایات اسلامی بارها و بارها با عناوین مختلف به آن اشاره شده است، چه وجه اشتراک و امتیازاتی دارد.

6 اسفند 1397

آموزه مهدویت و لیبرال دمکراسی

انسان ها هماره کوشیده اند با ترسیم جامعه آرمانی خود، زمینه بهزیستی نسل بشر را فراهم آورند. افزون بر نهضت های عملی وفکری پیامبران الهی، دست کم از شش قرن قبل از میلاد مسیح (علیه السلام)، مکاتب بشری نیز در این زمینه نظریه پردازی هایی کرده اند که از آن جمله به «نیک شهر» یا «کالیپولیس» افلاطون (۴۲۷-۳۲۷ ق. م) می توان اشاره کرد. وی در این نظریه، کوشید گم شده انسان، یعنی عدالت را بررسی کند وبه همین دلیل، عنوان اصلی کتاب خود، یعنی «جمهوری» را «درباره عدالت» نامید. در جهان حاضر، نیز هواداران مکتب لیبرال دموکراسی ادعا دارند که لیبرال دموکراسی، کم عیب ترین الگوی مدیریت جوامع انسانی وتجسم ومقصد نهایی آرمان شهر بشری است. به ویژه با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی وتضعیف ایدئولوژی های رقیب دموکراسی لیبرال، این باور بیش از پیش تقویت شده که «لیبرال دموکراسی، شکل نهایی حکومت در جوامع بشری است».

30 بهمن 1397

نقش معلم در زمینه سازی ظهوری وتحقق جامعه مهدوی

این پژوهش به مطالعه نقش معلم در زمینه سازی ظهور وتحقق جامعه عدل مهدوی می پردازد. در این نوشتار، رسالت نظام آموزشی با تأکید بر مؤلفه معلم ونقش ورسالت وی در تربیت نسل منتظر ودر نهایت، ایجاد آمادگی، زمینه وبستر مناسب در اجتماع وفراتر از آن در جهان برای ظهور منجی موعود حضرت مهدی (علیه السلام) تبیین می شود. روش پژوهش کیفی - توصیفی است وبا استفاده از شیوه مصاحبه - مصاحبه با صاحب نظران حوزه تعلیم وتربیت ونیز حوزه مهدویت، به جمع آوری داده ها پرداخته شده وگفتمان به شیوه کیفی - تحلیلی تجزیه وتحلیل گردیده است.

26 بهمن 1397

نکاتی درباره فرماندهی امام زمان (عجّل الله فرجه)

در عصر حکومت مهدوی، اهداف رسالت نبوی وولایت ائمه طاهرین به بهترین شکل ممکن محقق خواهد شد. امام مهدی (عجّل الله فرجه) برای تحقق آرزوهای دیرین وفروخفته بشر وبرای تحقق وعده های حتمی الهی قیام خواهد کرد ودر سایه حکومتش امت اسلامی مجد وعظمت فوق العاده پیدا می کند وپرچم اسلام بر فراز گیتی به اهتزاز درخواهد آمد ندای اسلام در تمام اقطار واکناف عالم طنین انداز می شود نشانی از شرک وکفر بر روی زمین باقی نمی ماند ودر هر نقطه بانگ وحدانیت پروردگار وشهادت به رسالت رسول اکرم طنین می اندازدومردم را به ولایت امیر المؤمنین (علیه السلام) وبرائت از دشمنان آن حضرت فرامی خواند. به مدد الهی زمین را از لوث وجود دشمنان اهل بیت پاک می کند وریشه حکومت جابرانه را برمی کند. شرق وغرب عالم به تسخیر آن حضرت درخواهند آمدوهمه گردنکشان در برابر حضرتش تسلیم خواهند شد در این میان تأمل وتفکر دربارهء فرماندهی ایشان مبتنی بر اصول ومبانی اصیل اسلامی برگرفته از آیات وروایات از جمله ضرورتهای عصر حاضر تلقی می گردد که «مهدی پژوهان» باید با جدیت هرچه تمام تر خود را درگیر این عرصه کنند ودر این میان پژوهشهای عمیق، فنی وکاربردی مبتنی بر واقع گرایی، نگاه کلان ونیازسنجی جامعه ارائه دهند. نوشتار پیش رو با توجه به نیاز ذکر شده در این مسیر درصدد بیان نکاتی دربارهء فرماندهی آن حضرت به هنگام قیام است.

23 بهمن 1397

سیره مهدوی ودولت منتظر

تاکنون آثار بسیاری در زمینه وظیفه منتظران در دوران غیبت کبرا وبایسته های فرهنگ انتظار، منتشر شده است که بیشتر ناظر به تکالیف فردی واخلاقی است، ولی درباره وظایف دولت اسلامی در پرتو فرهنگ انتظار، کمتر اثری دیده شده است. شاید در برخی اذهان چنین تصور شود که عهد غیبت، با عهد ظهور مهدی موعود (علیه السلام) تفاوت ماهوی دارد. از این رو، لازم است نخست اشکال هایی را که درباره اقتدا به سیره مهدوی وجود دارد بررسی کنیم. در این جا پاسخ به چند پرسش ضروری است: ۱. آیا بیان قرآن وروایات درباره وقوع چنین سیره ای در آینده، تنها نشان دهنده غایت نهایی سیر تاریخ بشری وبرای امیدوارکردن او به ظهور تمدن اصیل وگسترده اسلامی است، یا افزون بر این، برای ما که بدان افق نرسیده ایم نیز پیامی عملی دارد؟ ۲. آیا برنامه های عملی آن حضرت، که در روایات ما پیش گویی شده است، مربوط به تدابیر حکومتی آن زمان است، یا بیان گر اجرای احکام ثابت اسلام؟ ۳. در برخی روایات، وظیفه منتظران، عزلت وخانه نشینی وپرهیز از ورود به جریان های سیاسی واجتماعی بیان شده است. در روایاتی دیگر، آن حضرت از آوردن دینی جدید سخن گفته است. آیا همه این نصوص، بیان گر جایز ندانستن اقتدا به سیره مهدوی نیست؟ ۴. آیا می توان به روایاتی که سیره آن حضرت در آینده را بیان می کند، اعتماد کرد؟ چه بسا این روایات، سیره قطعی حضرت را نشان ندهد وبر اساس رفتار مردم در زمان ظهور، بدا حاصل شود ودر نتیجه، اقتدا به سیره پیش گویی شده آن حضرت ممکن نباشد. ۵. سیره معصوم، در صورتی قابل تأسی است که بیان گر ویژگی هایی برای شخص معصوم نباشد؛ چه بسا روایات عصر ظهور مبین خصائص المهدی در سیره حکومتی اش باشد. در این صورت، نمی توان از رفتار آن حضرت الگو گرفت؛ بنابراین، باید نخست این ویژگی ها را شناسایی کرد ودر غیر آن، از تأسی به سیره حضرت سخن گفت. پاسخ اصولی به این پرسش ها، اشکال های مبنایی در اقتدا به سیره مهدوی را برطرف می کند. با مراجعه به نصوص موجود، این شاخصه ها در سیره آن حضرت دیده می شود: احیای کتاب وسنّت، مبارزه با بدعت ها، عدالت گستری، تأمین رفاه، نشر علوم وآگاهی بخشی، به کارگیری صالحان، عزت بخشی به مؤمنان، مبارزه ریشه ای با فاسدان، جهانی سازی تمدن اسلامی وتحقق امت واحد اسلامی.

19 بهمن 1397

ندای آسمانی نشانه ظهور

برای ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) در احادیث پیشوایان معصوم (علیهم السلام)، نشانه هایی ذکر شده است. این نشانه ها در مدت زمانی طولانی به تدریج به وقوع می پیوندد. در این میان برخی از نشانه ها نزدیک ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) تحقق می یابد وبرخی دیگر ممکن است سال ها پیش از ظهور آن حضرت اتفاق بیافتد. همچنین در احادیث پیشوایان معصوم (علیهم السلام) بر برخی از نشانه ها تأکید بیشتری شده واز آنها با صفت قطعی وحتمی یاد شده است. از نشانه هایی که نزدیک ومتصل به ظهور حضرت تحقق می یابد ودر احادیث پیشوایان معصوم (علیهم السلام) برآن تأکید فراوانی شده، ندای آسمانی است. در مراحل مختلف ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) نداهای گوناگونی شنیده خواهد شد، که هریک از آنها بر حقانیت قیام آن حضرت دلالت می کند وبرای حق جویان وحق پویان هرگونه شک وشبهه ای را برطرف می کند؛ ولی ندایی که معروف است ودر احادیث پیشوایان معصوم (علیهم السلام) بیشتر از آن سخن به میان آمده، ندایی است که در آغاز ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) شنیده خواهد شد. در این مقاله، نخست به بیان ویژگی های این ندا خواهیم پرداخت ودر پایان از دیگر نداها نیز سخن خواهیم گفت.

7 بهمن 1397

اخلاق زیست محیطی در عصر ظهور با تأکید بر نقد دیدگاه لین وایت وکانت

این نوشتار، با توجه به آموزه های مهدوی به یکی از دغدغه های انسان معاصر که حفظ وحراست از محیط زیست است پرداخته شده است؛ زیرا معتقدیم بر اساس آموزه های دینی در عصر ظهور، طبیعت ومحیط زیست در شرایط مطلوبی قرار دارد؛ به طوری که به اوج شکوفایی وبهره وری وکمال مادی ومعنوی خود می رسد. در آن عصر به سبب برکت وجود حضرت مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) طبیعت، همة استعداد خود را بر جهانیان عرضه می کند. آن حضرت با برپایی عدل وقسط در جهان وایجاد مودت ودوستی در گسترة انسانی وگیاهی وجانوری، باعث از بین رفتن صفات بد اخلاقی در میان جهانیان می شود وسبب تطهیر ونورانیت زمین وجهان می گردد؛ آن چنان که بر اثر گسترش علم واحیای عدل در آن عصر، حتی در جنگ حضرت با کفار از طرف یارانش، هیچ صدمه ای به محیط زیست نمی رسد. در این راستا طبیعت وجهان، احیا وآباد می شود وزمین نیز تمام برکات وثروت ها وگنج های پنهان خود را بیرون می ریزد. به دلیل آنکه مردم هم از جهت معنوی رشد می کنند وگرد معصیت خدا نمی گردند، محیط زیست را امانت الهی در دست بشر می دانند ودر استفاده از منابع، زیاده روی نخواهند کرد؛ در نتیجه از محیط زیست به بهترین شیوة ممکن استفاده خواهد شد. حال چگونه است که برخی دانشمندان غربی که راه افراط وتفریط را پیموده اند، دین را عامل تخریب محیط زیست معرفی می کنند وبرخی دیگر، ارزش واعتباری برای طبیعت قائل نیستند؟ آنچه در این مقاله می آید، تلاشی است که ضمن نقد این دیدگاه ها، به کمک روایات، توصیفی از جامعة آرمانی مهدوی ارائه می دهد.

30 دی 1397

هم گرایی مسلمانان در باورداشت مهدویت

با نگرش عقلی، فطری وتاریخی، بشر برای پیشبرد زندگی ورسیدن به هدف های اجتماعی، به تشکیل جامعه نیاز دارد؛ یعنی طبق داده های عقلی، فطری وتاریخی، زندگی بشر بدون تشکیل جامعه، سامان نمی یابد. از جمله عواملی که در ساماندهی جامعه به سوی مقصود وهدف، تأثیرگذار می باشد، مقوله اتحاد وهمبستگی است؛ چنان که در این زمینه از امیرمؤمنان، علی (علیه السلام) چنین نقل شده است: امت های پیشین مادامی که با هم ید واحد بودند، همواره در حال پیشرفت وشکوفایی بوده وبه عزت واقتدار وخلاقیت ووراثت زمین نایل گشته، رهبر وزمامدار جهانیان بودند واز آن هنگام که خدا را فراموش کرده وبه مادیگری روی آورده، دچار خود برتربینی وتعصبات قومی وفرقه ای وتشتت وپراکندگی شدند وبا هم به نبرد پرداختند، خداوند لباس کرامت وعزت وخلاقیت را از تنشان بیرون آورد وخیر وبرکت ووفور نعمت را از آنان سلب نموده وبه ذلّت واستعمار مبتلا کرده است. پس جایگاه اتحاد وهمبستگی در جهت دهی جامعه به سوی پیشرفت وتعالی، جایگاه مهم وخطیری است. هرچه اتحاد میان مردم بیشتر باشد، حرکت مردم به سوی جامعه مطلوب سرعت بیشتری می یابد. اتحاد، در بسترها وزمینه های گوناگونی قابل توجیه است؛ زیرا گاهی براساس باورها شکل می گیرد وگاهی بر ملیت ونژاد قابل پی گیری است وزمانی وطن وجغرافیا این نقش را ایفا کرده ومردم را به سوی اتحاد وهمدلی حرکت می دهند. پس اتحاد دارای بسترهای مختلفی است که با رویکردهای اعتقادی، اجتماعی، نژادی، جغرافیایی و... توجیه می شود. باورداشت مهدویت که مورد قبول همه گروه های اسلامی بوده واز باورهای اصیل ومهم آن ها به شمار می آید، سوژه مناسب ومهمی برای ایجاد اتحاد میان مسلمانان وجوامع اسلامی می باشد.

25 دی 1397

ویژگیهای شخصی حضرت مهدی (عجّل الله فرجه) در ادعیه وزیارت

موعود در اندیشه اسلامی - به ویژه در دیدگاه شیعه - ماهیتی مشخص دارد ومصداق معینی را به خود اختصاص داده است. ولادت او در منابع معتبر به اثبات رسیده است. آن حضرت که همنام پیامبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) است وغیبتی طولانی دارد ظهورش منوط به اراده خداوند متعال وتحقق شرائط ظهور است. موضوع این مقاله، بررسی ویژگی های شخصی حضرت مهدی (علیه السلام) در ادعیه وزیارات است. در این مقاله، تحلیل خواهد شد ادعیه وزیارات ویژگی های شخصی حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را به صورت جزئی وهماهنگ با تاریخ ومطابق با کتاب وسنت ترسیم می کنند. پس از آن، درمی یابیم ماهیت امام دوازدهم (علیه السلام) وابعاد وشوون آن حضرت چگونه در دعا وزیارات مربوط به مهدویت مورد اشاره قرار گرفته است.

25 دی 1397

انسان شناسی دولت مهدوی

در این نوشتار نگارنده برآن است با بازشناسی بحرانها وآسیب های انسان متجدد، انسان شناسی دولت مهدوی را به عنوان یک مکتب انسان شناسانه والگویی مناسب بر جهانیان معرفی نماید تا افزون بر آنکه انسان شناسی مکاتب غربی همانند اومانیسم واگزیستانسیالیسم به چالش کشیده شوند، آدمیان به هویت واقعی خویش دست یابند وبه طور نسبی به آن افق روشنی که آموزه های ادیان وعده داده اند نائل آیند. از این روی به مهم ترین مباحث انسان شناسی در عصر ظهور همانند کرامت انسانی، آزادی، تساهل وتسامح، جایگاه قوه خرد وپاکنهادی پرداخته می شود وبا تبیین آنها در عصر ظهور تلاش می شود به عنوان الگویی برای سایر دولتها برای امنیت وآسایش بشریت معرفی شود.

21 دی 1397

آموزه مهدویت در فلسفه تاریخ هگل

با بررسی چگونگی پیوند میان گذشته، حال وآینده در چارچوب فلسفه نظری تاریخ می توان چگونگی آینده تاریخ را از دریچه نگاه هگل دریافت. در این متن، نخست به تعریف واژگان تاریخ وفلسفه تاریخ پرداخته شده است. سپس دیدگاه هگل را درباره فلسفه نظری تاریخ بررسی کرده وکوشیده ایم تا آموزه اعتقادی وجهانی مهدویت را که به نوعی پایان تاریخ به آن می انجامد، در قالب فلسفه جوهری هگل به تصویر کشیم. آن گاه با توجه به سه عنصر کلیدی فلسفه او، یعنی هدف وغایت تاریخ، عوامل حرکت آفرین آن ومعناداری تاریخ، برخی از جنبه های این مسئله را توضیح دهیم؛ بدین معنا که شاید مراد هگل از روح مطلقی که در کل تاریخِ عالم، ساری وجاری است، همان موعود انسان ها باشد. به طور کلی، مطالب این نوشتار درباره این پرسش است که آیا در فلسفه تاریخ هگل می توان آینده روشنی را تصور کرد؟

18 دی 1397

مهدی باوری نگاهی به آینده ادیان و مذاهب جهان

«مهدویت» از جمله مسائلی است که در ادیان دیگر موجود بوده و کاهنان یهود و ترسایان مسیح و نصاری از آن خبر داده اند. احادیث و روایات فراوانی از پیامبر و ائمه(ع) به ما رسیده که همگیِ آن ها در تأیید مقام ولایت و امامت امام دوازدهم بوده است و این که روزی ظهور خواهد نمود و زمین را از عدل و داد پر خواهد کرد. اما به علت همین عقاید که در قلوب مسلمانان بوده است، بسیاری از جاه طلبان و شهرت جویان خود را «مهدی» معرفی کرده و یا ادعای نیابت و یا دیدار ایشان را داشته اند.

30 آذر 1397

تبیین نقش راهبردی فرهنگ در زمینه سازی ظهور

اکثر مفسران فریقین تحقق ارادة حق تعالی را در امر سیطرة دین (توبه: ۳۲ و۳۳؛ صف: ۸ و۹) به عصر ظهور امام مهدی (علیه السلام) ونزول حضرت عیسی (علیه السلام) مربوط می دانند. آنان این قول را یا به نحو احتمال موجّه آورده اند، بدون آن که آن را انکار یا حتی در آن تردید کنند یا به نحو تعیین، سیطرة دین حق را تنها به عصر ظهور اختصاص داده اند. روایات فریقین نیز به شکل تنزیل (به معنای مفهوم تفسیری آیه) یا تأویل (به معنای تحقق عینی مفاد آیات در زمان پس از تنزیل) هم سو با مفاد آیات وقدر متیقن دیدگاه فریقین، بر تحقق این اراده در عصر ظهور دلالت دارد. فریقین در مقام بررسی وارزیابی مفاد روایات نیز آنها را مورد انکار یا حتی تردید قرار نداده اند.این مقاله با ارزیابی ونقد دیدگاه قرآن پژوهان هر دو فرقه به این نتیجه می رسد که مفاد این آیات تنها به عصر ظهور امام مهدی (علیه السلام) اختصاص دارد واقوال دیگر با مناقشه های متعدد روبه روست.

17 آذر 1397